Fenomeni

Tema [Zlatni medved – 1987]

Tema

Tema je sovjetski igrani film snimljen u režiji Gljeba Panfilova i premijerno prikazan 1986. godine. Po žanru je mješavina drame i komedije, a protagonist, čiji lik tumači Mihail Uljanov je uspješni pisac konformističkih drama, koji, duboko nezadovoljan kvalitetom svojih djela i suočen sa spisateljskom blokadom, odlazi u mali grad. Radnja prikazuje kako se tamo sreće sa kustosticom lokalnog muzeja (koju glumi Ina Čurikova), ali kako ga ona odbija.

Tema je originalno nastala po narudžbi sovjetskih vlasti, koje su zahtijevale film u kojem bi se kritikovao tadašnji disidentski pokret. Panfilov je prilično nevoljno prihvatio sudjelovanje u projektu, ali je zajedno sa scenaristom Aleksandrom Červinskim film, gdje se kao sporedan lik pojavljuje frustrirani naučnik koji namjerava emigrirati u SAD (i čiji lik tumači Stanislav Ljubšin), iskoristio kao priliku da se kroz satirički prikaz glavnog lika obračuna sa konformizmom i licemjerjem establišmentskih intelektulaca u tadašnje doba Brežnjevljeve stagnacije. Film je originalno snimljen 1979. godine, ali je CK KPSS nakon zatvorene projekcije kritikovao film i zbog toga je on završio u bunkeru. Panfilov je sljedećih godina pokušavao premontiranjem i raznim rezovima zadovoljiti cenzore, ali je tek dolazak Glasnosti omogućio da se održi premijera 1986. godine. Film je dobro prošao kod kritike, ali je publika bila ravnodušna ili zbunjena. Sljedeće je godine prikazan na Berlinskom festivalu gdje je trijumfovao, osvojivši glavnu nagradu Zlatni medvjed.