Pedesetak godina nakon Balzacove smrti slavni francuski kipar Auguste Rodin stvorio je svoju viziju velikog zemljaka skulpturom koja je nastala godine 1898. Moglo bi se reći da će i netko tko nije pročitao ni retka od Balzaca naslutiti kakva je ličnost prikazana. Krupno lice u poluprofilu vizionarski upire pogled prema […]
Anatomija Fenomena
Mit o Srbiji i dvojnička figura graničara u poeziji Crnjanskog [Tema: Crnjanski]
Pesnik Miloš Crnjanski je, nakon povratka iz četvrtvekovnog nevoljnog izbivanja u tuđini, bio često pitan za preciznije izjašnjenje o svom zavičaju. Pesnik višesmerne potrage za prostorom kome će duboko i prisno pripadati varira na više mesta shvatanje zavičaja kao unutrašnjeg izbora – a ne zvaničnog podatka o mestu rođenja. Za […]
Karneval [Tema: Dubravka Ugrešić]
Točka u kojoj započinje intimnost između grada i njegova posjetioca razlikuje se od posjetioca do posjetioca. Moj zemljak Z., koji se obreo u Amsterdamu kao izbjeglica, kaže da je Amsterdam postao njegovim gradom u onom trenutku kada je na gradskim ulicama stao prepoznavati smeće. Čitanje smeća – prazan omot s […]
Slobodan Jovanović – Jedan prilog za proučavanje srpskog nacionalnog karaktera [Gradac – Alef 96]
Ideje koje jedan narod ima o sebi samome, o svojo istorijskoj sudbini, o svojim neostvarenim idealima, nalaze prvobitno izraza u narodnim predanjima i legendama, a docnije u delima njegovih političara, književnika, pa čak i naučnika. Svi su oni na razne načine tumači narodne samosvesti i neimari onoga što bi se […]
Putovanje jedne modernističke mačke ili: zašto mačke (još uvek) ćute? [Tema: Mačke]
Crna mačka – od simbola do (modernističkog) znaka Na počecima modernizma – crna mačka. Na kraju – obična, velegradska, Danilovljeva mačka, oslobođena i razrešena svog simboličkog oreola, arhetipske slike kojom je vekovima pothranjivana mašta pisaca alhemijskih, mističkih, religioznih spisa, književnosti strave, gotskih priča, jer „ako me dobro zagledaš, / primetićeš […]
Magia sutra – Svet iskupljenja [Tema: Hamvaš]
Magia sutra – 43 43. u kojoj je sve poremećeno – jer u turbi nije posebno polomljen neki deo (parcijalni objekt), nego celo. Ovde nastaje onaj korak sofijatičnog mišljenja koji kaže: vaspostavljanje normalne egzistencije treba otpočeti na onoj tački gde je ova egzistencija postala abnormalna. Gde? U imaginaciji. Kako mogu […]
Franses Jejts – Veština pamćenja [Mediterran Publishing]
Opis Predmet ove knjige biće nepoznat većini čitalaca. Malo ih je koji znaju da su Grci, koji su izmislili mnoga umeća, izmislili i veštinu pamćenja, koju ju je potom, zajedno sa njihovim ostalim veštinama, preuzeo Rim, odakle se prenela u evropsku tradiciju. Ta veština koristila je postupak kojim se u […]
Verner Hajzenberg – Priroda u savremenoj fizici [Gradac – Alef 95]
Postavilo se pitanje, da li se stav modernog čoveka prema prirodi tako temeljno razlikuje od onoga u prošlosti, da bi se već samim tim stekle pretpostavke za jedan sasvim različit polazni osnov ma kakvog – na primer, umetničkog – odnosa prema njoj. Stav savremenosti prema prirodi teško da može pronaći […]
Muškarac sam [Tema: Silvija Plat]
Muškarac samMada sam jednogAvgustovskog jutraRodila deteZdravo dete ružičastih obrazaSa trbuhom punim mlekaPrirodno – dok je babicaGurala glavu u međunožjeKao u plinski štednjakO na usne detetaPala je i druga kap mleka!Kako je svečano dolaziloPrvo jutro materinstvaRadost – svetlostKroz sobe bolesnikaNalik igri jaganjaca na proplankuI dok me je zavodila ta belinaRub lavora […]
Sutjesko, ukradoše ti srce [Tema: Sutjeska]
Kuda se upinje razgolićeni prkos dječaka izvitlan iz planine u čigrastoj trci do sunca?Od začeća vjeran olovu zaljubljen u lobanju u travi dijelim na poluzvuke kolone bez čela i začelja, i ptice se odrekoše perja.Premani pljusak krvi,O vilo iz planineprestaće vrijeme da tečei zjenice da trule.Sutjesko, ukradoše ti srce.Neke smiješne […]