Jasan Pogled
Nisu retki zapisi u kojima Crnjanski otkriva svoj kompleksan odnos prema romantičarskoj tradiciji. Pesnici srpskog romantizma česta su tema njegovih eseja a na fonu Brankovog Stražilova, toposa naglo prekinute mladosti i niza međusobnih biografskih podudarnosti, odvija se celokupni zavičajni tematski kompleks prisutan u njegovoj poeziji, prozi i putopisima. Prihvatajući romantičarsko […]
Koristeći metodološke postavke imagoloških studija, rad preispituje fenomen stereotipa kao kolektivne predstave o karakterističnim osobinama nekog naroda i njegove uloge u kontekstu istraživanja predstava o nacionalnom identitetu u književnosti. U formiranju slike Drugog od velikog značaja se pokazuje afirmacija, odnosno negacija i kritički pogled na pojednostavljene slike tog naroda iz […]
Integralni pristup razumevanju stiha Miloša Crnjanskog uključuje kako njegovo pesničko delanje tako i njegovo eksplikativno iznošenje i teorijsko uobličenje viđenja prirode stiha usklađene sa istorijskim trenutkom, književnokulturnim kontekstom u kojem stvara i modernim pesničkim senzibilitetom. Koliko je Crnjanski usaglasio svoje stavove sa sopstvenim poetskim postupcima, da li je jasno izneo […]
I Kad je reč o prisustvu Istoka u srpskoj književnosti, mora se razgraničiti taj pojam i govoriti prvo o Istoku u delima stvaralaca krajem 19. i početkom 20. veka. Tada su brojni pisci obrađivali u prozi i poeziji teme u kojima se prepoznavao duh tursko-arapskog Istoka. I to je bila […]
Tri poeme Crnjanskog, „Stražilovo“ (1920), „Serbia“ (1925), Lament nad Beogradom (1956), poznate su kao zavičajne pjesme (Petrov 2009: 182–183). Ovom prilikom ću govoriti o drugoj – „Serbiji“, koju sam nedavno prevela na italijanski, te je zato trebalo da je tumačim, usprkos „neprotumačivoj polisemičnosti“1 mnogih mjesta u tekstu. O „Serbiji“ možemo […]
U vremenu posle Prvog svetskog rata, još tačnije – u međuratnom periodu, na delu su razne ideologije koje svoj refleks nalaze u kulturi i književnom stvaralaštvu. Kao pogled na svet ili raznolik spektar ideja, individualne ideologije pojedinih umetnika i pisaca nalaze svoj izraz i u njihovoj poetici. Dabome, ta veza […]
Na prostornoj i kulturnoj mapi Miloša Crnjanskog Mediteran ima povlašćeno mesto, o čemu su pisali mnogi proučavaoci njegovog književnog dela. Kao prostor velike lepote, ali i sastavni deo Kraljevine SHS, a kasnije Jugoslavije, države u koju je Crnjanski verovao – ili se svim silama trudio da u nju veruje – […]
Rezime: Sagledavajući Nušićev roman Devestopetnaesta ( Tragedija jednog naroda) književna kritika donijela je sud da se nesumnjivo radi o istorijskom romanu bez pretjerano velikih umjetničkih dometa.1 Ako se vrijednost umjetničkih dometa utvrđuje prema univerzalnosti koju u sebi nose sastavni elementi umjetničkog djela, pokušaćemo da ukažemo na postojanje takvih elementa u […]
„Naša civilizacija, dakle, umire zato što neprestano teži da ostvaruje misao i oblik, da zatvara život u granice i da od životnog elana formira sklop veriga.“ Luiđi Pirandelo 1. U (imaginarnoj) književnoj radionici Nikada se sa sigurnošću ne može utvrditi priroda početne autorove intencije pri pisanju teksta. Međutim, sam tekst, […]
Odnos između istorije i književnosti oduvek je bio živ u srpskoj i rumunskoj kulturi. Istorija ova dva susedna naroda bila je dugo vremena isprekidana i često ispunjena tragičnim događajima. Istorija, duboko implicirana u književni sistem, postala je unutrašnji faktor, te je na taj način književnost bila u službi istorije. Ova […]