Jasan Pogled
Tri poeme Crnjanskog, „Stražilovo“ (1920), „Serbia“ (1925), Lament nad Beogradom (1956), poznate su kao zavičajne pjesme (Petrov 2009: 182–183). Ovom prilikom ću govoriti o drugoj – „Serbiji“, koju sam nedavno prevela na italijanski, te je zato trebalo da je tumačim, usprkos „neprotumačivoj polisemičnosti“1 mnogih mjesta u tekstu. O „Serbiji“ možemo […]
U vremenu posle Prvog svetskog rata, još tačnije – u međuratnom periodu, na delu su razne ideologije koje svoj refleks nalaze u kulturi i književnom stvaralaštvu. Kao pogled na svet ili raznolik spektar ideja, individualne ideologije pojedinih umetnika i pisaca nalaze svoj izraz i u njihovoj poetici. Dabome, ta veza […]
Na prostornoj i kulturnoj mapi Miloša Crnjanskog Mediteran ima povlašćeno mesto, o čemu su pisali mnogi proučavaoci njegovog književnog dela. Kao prostor velike lepote, ali i sastavni deo Kraljevine SHS, a kasnije Jugoslavije, države u koju je Crnjanski verovao – ili se svim silama trudio da u nju veruje – […]
Rezime: Sagledavajući Nušićev roman Devestopetnaesta ( Tragedija jednog naroda) književna kritika donijela je sud da se nesumnjivo radi o istorijskom romanu bez pretjerano velikih umjetničkih dometa.1 Ako se vrijednost umjetničkih dometa utvrđuje prema univerzalnosti koju u sebi nose sastavni elementi umjetničkog djela, pokušaćemo da ukažemo na postojanje takvih elementa u […]
„Naša civilizacija, dakle, umire zato što neprestano teži da ostvaruje misao i oblik, da zatvara život u granice i da od životnog elana formira sklop veriga.“ Luiđi Pirandelo 1. U (imaginarnoj) književnoj radionici Nikada se sa sigurnošću ne može utvrditi priroda početne autorove intencije pri pisanju teksta. Međutim, sam tekst, […]
Odnos između istorije i književnosti oduvek je bio živ u srpskoj i rumunskoj kulturi. Istorija ova dva susedna naroda bila je dugo vremena isprekidana i često ispunjena tragičnim događajima. Istorija, duboko implicirana u književni sistem, postala je unutrašnji faktor, te je na taj način književnost bila u službi istorije. Ova […]
U naslovu ovog izlaganja autoru se potkrao eufemizam ili neka vrsta optimističke projekcije. Naime, da li ima množine, ima li više izdanja uz koja ide atribut „naučno izdanje“? To je povezano s pitanjem koja se izdanja koncepcijski mogu uvrstiti u naučna. Ovdje se, odmah da kažem, računa na izdanje koje […]
Ficdžerald je roman Veliki Getsbi pisao u doba nakon Prvog svetskog rata, doba prohibicije u američkom društvu, dekadencije, materijalizma i dokolice viših društvenih slojeva u kojima je i sam učestvovao. Njegov roman, prvi put objavljen 1925. godine, predstavlja manifest veoma pronicljivog uvida u dvadesete godine prošlog veka. Dok Crnjanskov dramski […]
„Ali reci, ti čudni tuđinče, koliko je ovaj narod morao da prepati da bi mogao postati ovako lep! A sad me prati na predstavu tragedije i prinesi zajedno sa mnom žrtvu u hramu oba božanstva“ (niče 2012: 126). Svet prirode u delima Miloša Crnjanskog nije tek proizvoljno dat, već je, […]
Antičko nasleđe u delima nemačkih ekspresionista slojevito je i višeznačno, a u osnovi nadahnuto paralelama između nemačkog i helenskog u delu Fridriha Helderlina i odnosom između apolonijskog i dionizijskog kod Fridriha Ničea. Antički mit, slike i simboli prisutni su i značajni i u poeziji Štefana Georgea, Huga fon Hofmanstala i […]