Jasan Pogled
U nizu naučnih rasprava i malobrojnim monografijama Miloš Crnjanski je, do nedavno, kao pisac i izuzetna ličnost srpske kulture između dva rata, a potom i posle Drugog svetskog rata, predstavlјan vrlo oprezno u kontekstu razvoja desničarskih ideja u Evropi i inkorporiranja u književno delo. Crnjanski je bio optužen za velike […]
Pripovedajući o istorijskoj drami srpskog naroda u 18. veku, Miloš Crnjanski je u romanu Seobe, iz 1929. godine, konstituisao sveobuhvatan uvid u položaj subjekta određen uslovima moderne epohe: čovek je biće u stalnoj potrazi za svojim zavičajem. Stalnost potrage za uporišnim prostorom suočava junake Crnjanskog sa iskustvom bezavičajnosti. Kako napominje […]
O savremenicama Eseji i memoarska proza Miloša Crnjanskog, a zatim i ostali tekstovi – obiluju vrlo interesantnim zapažanjima, sjećanjima i komentarima koji se odnose na savremenike. Početak eseja Salamba sadrži rečenicu izrazite stilske markiranosti: „Flober, čiji je Novembar na naš jezik tako meko preveden gorkim i osetljivim Ujevićem“(…) Ovaj instrumental […]
Zadržavši se po povratku iz Španije nakratko u Parizu, Miloš Crnjanski se početkom juna 1933. vratio u Beograd. Sačekali su ga odjeci dubrovačkog kongresa PEN-a, gosti su se bili razmileli po Jugoslaviji, držeći književne mitinge sa čitaocima i piscima. Crnjanski je sudelovao u pripremama kongresa, ali se isključio negde tokom […]
U doba kad se književna kritika polako pretvara u hobi, svakosedmičnu disciplinu automata, pomalo i unosnu, u jednu pristojnu i svekorektnu akrobatiku, donosimo vam serijal književnih kritika koje su pisali jugoslovenski avangardisti (poznati i kao modernisti) u prvim decenijama prošlog vijeka. Te kritike ostaju vrijedne čitanja i pažnje i danas, […]
U doba kad se književna kritika polako pretvara u hobi, svakosedmičnu disciplinu automata, pomalo i unosnu, u jednu pristojnu i svekorektnu akrobatiku, donosimo vam serijal književnih kritika koje su pisali jugoslovenski avangardisti (poznati i kao modernisti) u prvim decenijama prošlog vijeka. Te kritike ostaju vrijedne čitanja i pažnje i danas, […]
Tema ljubavi u pesništvu Miloša Crnjanskog donosi relativizaciju tradicionalnih poetskih konvencija. Odstupanje od tradicionalnih normi u Lirici Itake3 prvenstveno se javlja kao reakcija na poremećen sistem vrednosti i na duhovni potres izazvan Prvim svetskim ratom. Uprkos opštem pesimizmu, pojavljuje se Crnjanski kao pesnik za koga je pevanje izvor volje za […]
Ovo je prvo zasebno izdanje čuvene Antologije kineske lirike koju je 1920. priredio i preveo Miloš Crnjanski. Ovde je sakupljena sva velika kineska poezija od Knjige promena, Lao Cea i Konfucija do Li Tai Poa, Tu Fua, Vang Veija. U vezi sa ovom knjigom može se podjednako govoriti o lepoti […]
Nasmešio se poslednji put.U prozoru se sjaše kao zapeti luk,kao Mesec u vodi, mlad i žut,Rialto. Mirisaše bolan svoje bele ružei gledaše kako galebovi kruže,tužni i beli, ko misli na Lovćen,i smrt. Dok noć pljuštaše, čitaše Omira,crn i težak, ko Ahilov,što samo kraj mora nađe mira,grob. Bogovi, na plećima sa […]
„Pie pelicane, Jesu domine.”2 (Бидерман 2004: 298) (2 „O, pelikanu pun dobara, Gospode Isuse.”) Uvod I roman kao literarni oblik i London kao topografski i geosociološki pojam obećavaju onu dovoljnu prostornost u koju će biti smešteni složeni i raznorodni svetovi (up. Popović 1990: 12). Sve promene u svetu romana su […]