Jasan Pogled
Sva ta zamršenost postade jedan ogroman mir i bezgranična uteha.M. Crnjanski, „Objašnjenje ’Sumatre’“ Kada razmišljamo o odnosu između poezije Crnjanskog i tradicije, postavlja se više pitanja. Najprije, koja tradicija? Radi se o više tradicija: jedna bliža, srpska poezija, zapravo neposredno savremeni kontekst; zatim prethodni pjesnici i pravci; sem toga, tu […]
„Longest way round is the shortest way home.“(Joyce 2012: 674) „Whom were you trying to walk like?“(Joyce 2012: 383) „Odiseja je ovde veoma prisutna u vazduhu. Anatol Frans piše Kiklopa, Fore komponuje operu Penelopa. Žirodu je napisao Elpenora (Pedi Dignam), Gijom Apoliner Tiresijine grudi…“, nalazi se u pismu od 25. […]
Polazeći od misli T. S. Eliota koju je, pored ostalih, pišući o avangardi i tradiciji, preveo i izdvojio Zdenko Škreb: „[…] Nema ni pisca ni bilo kakva umjetnika koji bi sam u sebi imao potpuno svoje značenje. Njegovo značenje, vrednovanje njegova djela, vrednovanje je njegova odnosa prema mrtvim piscima i […]
U našoj književnoj kritici jedan pojam ili jedan termin se često dovodi u vezu sa celokupnim pesničkim i proznim stvaralaštvom Miloša Crnjanskog. Taj pojam je lirsko, čije se značenje u kritičkoj praksi najčešće smatra opštepoznatim, pa se zato ne oseća obaveza da se istraže šire i dublje dimenzije toga pojma, […]
Nisu retki zapisi u kojima Crnjanski otkriva svoj kompleksan odnos prema romantičarskoj tradiciji. Pesnici srpskog romantizma česta su tema njegovih eseja a na fonu Brankovog Stražilova, toposa naglo prekinute mladosti i niza međusobnih biografskih podudarnosti, odvija se celokupni zavičajni tematski kompleks prisutan u njegovoj poeziji, prozi i putopisima. Prihvatajući romantičarsko […]
Koristeći metodološke postavke imagoloških studija, rad preispituje fenomen stereotipa kao kolektivne predstave o karakterističnim osobinama nekog naroda i njegove uloge u kontekstu istraživanja predstava o nacionalnom identitetu u književnosti. U formiranju slike Drugog od velikog značaja se pokazuje afirmacija, odnosno negacija i kritički pogled na pojednostavljene slike tog naroda iz […]
Integralni pristup razumevanju stiha Miloša Crnjanskog uključuje kako njegovo pesničko delanje tako i njegovo eksplikativno iznošenje i teorijsko uobličenje viđenja prirode stiha usklađene sa istorijskim trenutkom, književnokulturnim kontekstom u kojem stvara i modernim pesničkim senzibilitetom. Koliko je Crnjanski usaglasio svoje stavove sa sopstvenim poetskim postupcima, da li je jasno izneo […]
I Kad je reč o prisustvu Istoka u srpskoj književnosti, mora se razgraničiti taj pojam i govoriti prvo o Istoku u delima stvaralaca krajem 19. i početkom 20. veka. Tada su brojni pisci obrađivali u prozi i poeziji teme u kojima se prepoznavao duh tursko-arapskog Istoka. I to je bila […]
Tri poeme Crnjanskog, „Stražilovo“ (1920), „Serbia“ (1925), Lament nad Beogradom (1956), poznate su kao zavičajne pjesme (Petrov 2009: 182–183). Ovom prilikom ću govoriti o drugoj – „Serbiji“, koju sam nedavno prevela na italijanski, te je zato trebalo da je tumačim, usprkos „neprotumačivoj polisemičnosti“1 mnogih mjesta u tekstu. O „Serbiji“ možemo […]
U vremenu posle Prvog svetskog rata, još tačnije – u međuratnom periodu, na delu su razne ideologije koje svoj refleks nalaze u kulturi i književnom stvaralaštvu. Kao pogled na svet ili raznolik spektar ideja, individualne ideologije pojedinih umetnika i pisaca nalaze svoj izraz i u njihovoj poetici. Dabome, ta veza […]