S bradom na ruci ti, čudni svate,
kog mis’o kleta
muči, zar pusti da svene, brate,
cvet sveta?
Sve jadikuješ bez pouzdanja
za prošlim dnima:
o zadovoljstvu još obećanja
budućnost ima!
Spojiti možeš krin mirisavi
i još s cvetom ruža,
i još ti sedoj, oholoj glavi,
mirta se pruža.
Presita duša radosti dane
ništi, oskvrne,
poput kraljice Angole, znane
bludnice crne.
Uživao si u milom času,
i čuješ potom
gde Propovednik kuđenja rasu,
teška strahotom.
Čarom te dani ljubavi plave,
Al mine sve to,
„Memento homo“…i Pepeljave
srede već eto.
Stog cvetnom bregu tma duša hodi
Na vrhu mu sam,
s Anakreontom razgovor vodi
Omar Hajam.
Al život ipak lepotu pruža,
jer, ma u trenu,
naši su biser, zvezde i ruža,
ljubimo ženu.
Zornjača blista. Glas mora biva
rapav, i nesta
Silvan što iza stabla se skriva
Zelenog bresta.
Neblagodarnost čemu tih ljudi
što mrze živo?
I čemu Pilata koji sudi
držanje sivo?
Kad je kraj zemnog, kraj to je svega,
raja i ada,
u večno more pena našega
života spada.
Na gozbu nas zove Ljubavi glas
venac nam vije.
U životu se svakoga od nas
Verona krije.
I još čujemo u smiraj dana
pevao glas je:
„Za Voza Ruta nasmejana
pabirči klasje.“
Cvet nek naranče zameni nama
ruže, nek zvona
zabruje Pesmom nad pesmama
car Solomona.
Mladićko doba! Ljubav te voli
i sva vrlina;
poljupca zore neka te skoli
večna milina!
Volite telo, put što nas mahom
zna da očara,
jer pepelom se ona i prahom
ubrzo stvara.
Volite sunce, paganski sjaj
vatre mu lepi;
volite sunce, jer sutra, vaj,
bićete slepi.
Volite blagost Febovog sklada
i lire zvuk;
volite pesmu jer iznenada
čeka vas muk.
Volite zemlju, njom zgode sve su
dobra za celo;
volite zemlju dok ne odnesu
u nju vam telo.
Neka vas straha ne ledi sila,
nek strepnje minu;
golubica sa Venere mila
nad Sfingom vinu.
Još nas Venera, kad borbu vodi,
pomaže smelo,
i još nagotom Frine ishodi
Fidije delo.
Još Adam krepak od krvi vrele
ljudske se vlasti,
još daje ukus jabuke zrele
ustima slasti.
Treptanje zemlje i sunca naša
lubanja hrani,
kao što školjkom šumor izdašan
mora se stani.
So mora kruži nam u žilama,
kipeća pena,
krvi Tritona ima u nama,
krvi Sirena.
Lovori nama koji se zbraše,
splet grana gustih!
Kentaura telo je naše,
Satirki pustih.
Jer život sve nas toplotom sazda
i snažnim pravi.
Kraljevstvu Smrti idemo vazda
putem Ljubavi!
Ruben Dario
(Ruben Dario 1867-1916)
Prevod: Vladeta Košutić
Poema del otono
Tú, que estás la barba en la mano
meditabundo,
¿has dejado pasar, hermano,
la flor del mundo?
Te lamentas de los ayeres
con quejas vanas:
¡aún hay promesas de placeres
en los mañanas!
Aún puedes casar la olorosa
rosa y el lis,
y hay mirtos para tu orgullosa
cabeza gris.
El alma ahíta cruel inmola
lo que la alegra,
como Zingua, reina de Angola,
lúbrica negra.
Tú has gozado de la hora amable,
y oyes después
la imprecación del formidable
Eclesiastés.
El domingo de amor te hechiza;
mas mira cómo
llega el miércoles de ceniza;
Memento, homo…
Por eso hacia el florido monte
las almas van,
y se explican Anacreonte
y Omar Kayam.
Huyendo del mal, de improviso
se entra en el mal,
por la puerta del paraíso
artificial.
Y no obstante la vida es bella,
por poseer
la perla, la rosa, la estrella
y la mujer.
Lucifer brilla. Canta el ronco
mar. Y se pierde
Silvano, oculto tras el tronco
del haya verde.
Y sentimos la vida pura,
clara, real,
cuando la envuelve la dulzura
primaveral.
¿Para qué las envidias viles
y las injurias,
cuando retuercen sus reptiles
pálidas furias?
¿Para qué los odios funestos
de los ingratos?
¿Para qué los lívidos gestos
de los Pilatos?
¡Si lo terreno acaba, en suma,
cielo e infierno,
y nuestras vidas son la espuma
de un mar eterno!
Lavemos bien de nuestra veste
la amarga prosa;
soñemos en una celeste
mística rosa.
Cojamos la flor del instante;
¡la melodía
de la mágica alondra cante
la miel del día!
Amor a su fiesta convida
y nos corona.
Todos tenemos en la vida
nuestra Verona.
Aun en la hora crepuscular
canta una voz:
«Ruth, risueña, viene a espigar
para Booz!»
Mas coged la flor del instante,
cuando en Oriente
nace el alba para el fragante
adolescente.
¡Oh! Niño que con Eros juegas,
niños lozanos,
danzad como las ninfas griegas
y los silvanos.
El viejo tiempo todo roe
y va de prisa;
sabed vencerle, Cintia, Cloe
y Cidalisa.
Trocad por rosas azahares,
que suena el son
de aquel Cantar de los Cantares
de Salomón.
Príapo vela en los jardines
que Cipris huella;
Hécate hace aullar a los mastines;
mas Diana es bella;
y apenas envuelta en los velos
de la ilusión,
baja a los bosques de los cielos
por Endimión.
¡Adolescencia! Amor te dora
con su virtud;
goza del beso de la aurora,
¡oh juventud!
¡Desventurado el que ha cogido
tarde la flor!
Y ¡ay de aquel que nunca ha sabido
lo que es amor!
Yo he visto en tierra tropical
la sangre arder,
como en un cáliz de cristal,
en la mujer
Y en todas partes la que ama
y se consume
como una flor hecha de llama
y de perfume.
Abrasaos en esa llama
y respirad
ese perfume que embalsama
la Humanidad.
Gozad de la carne, ese bien
que hoy nos hechiza,
y después se tornará en
polvo y ceniza.
Gozad del sol, de la pagana
luz de sus fuegos;
gozad del sol, porque mañana
estaréis ciegos.
Gozad de la dulce armonía
que a Apolo invoca;
gozad del canto, porque un día
no tendréis boca.
Gozad de la tierra que un
bien cierto encierra;
gozad, porque no estáis aún
bajo la tierra.
Apartad el temor que os hiela
y que os restringe;
la paloma de Venus vuela
sobre la Esfinge.
Aún vencen muerte, tiempo y hado
las amorosas;
en las tumbas se han encontrado
mirtos y rosas.
Aún Anadiódema en sus lidias
nos da su ayuda;
aún resurge en la obra de Fidias
Friné desnuda.
Vive el bíblico Adán robusto,
de sangre humana,
y aún siente nuestra lengua el gusto
de la manzana.
Y hace de este globo viviente
fuerza y acción
la universal y omnipotente
fecundación.
El corazón del cielo late
por la victoria
de este vivir, que es un combate
y es una gloria.
Pues aunque hay pena y nos agravia
el sino adverso,
en nosotros corre la savia
del universo.
Nuestro cráneo guarda el vibrar
de tierra y sol,
como el ruido de la mar
el caracol.
La sal del mar en nuestras venas
va a borbotones;
tenemos sangre de sirenas
y de tritones.
A nosotros encinas, lauros,
frondas espesas;
tenemos carne de centauros
y satiresas.
En nosotros la vida vierte
fuerza y calor.
¡Vamos al reino de la Muerte
por el camino del Amor!
Ruben Dario je rođen 1867. godine. Pravo ime mu je Feliks Ruben Garsija Sarmiento, latinoamerički pesnik rođen u Metapi, Nikaragva. Iz njegove veoma zanimljive „Autobiografije“ vidi se onaj gotovo tipični životni put južnoameričkog pesnika. Siromaštvo, upornost u pronalaženju sredstava za život, a sve zarad afirmacije svoje stvaralačke ličnosti. U početku je radio kao nastavnik, zatim bibliotekarski činovnik, pa novinar, i na kraju diplomata. Svojim plodnim književnim radom udario je temelje modernoj španskoj i latinoameričkoj književnosti. Izdavačka kuća „Mundo Latino“ objavila je XXII toma njegovih sabranih dela. Književna generacija 98 koja je imala duha za kulturna i socijalna previranja u Španiji i koja je izvršila preokret u španskoj književnosti i umetnosti, ne može se zamisliti bez Rubena Daria, kao vođe i glavnog animatora.
Njegovom zaslugom španska književnost, koja se posle Zlatnog veka gotovo začaurila, širom je otvorila vrata svim bitnim strujanjima u modernoj evropskoj kulturi.
Ne gubeći svoju originalnost, naprotiv: afirmišući je, španska književnost Darijevom zbirkom „Svetovna proza“ (1896) trijumfalno stupa na evropsku književnu pozornicu. Ima mišljenja da je njegova poezija mnogo bitnija za špansku nego za svetsku književnost, te da su tek njegovi učenici, u prvom redu Huan Ramon Himenes, istinski zadužili svet.
Ruben Dario je 1905. godine objavio zbirku „Pesme života i nadanja“ u kojoj su njegove najzrelije pesme, iako su sinteza ranijih iskustava. Umro je u domovini: samoća, alkohol…
