Piše: Stefan Hesel (Stephane Hessel)
93 godine. Skoro pa sam na kraju puta. Kraj nije više tako daleko. Sva sreća pa imam priliku da se prisjetim svega što je bilo u osnovi mog političkog angažmana: godine otpora i program Nacionalnog savjeta Pokreta otpora, izrađen prije 66 godina! Žan Mulen, kao predsjednik Savjeta, zaslužan je za ujedinjenje svih djelova okupirane Francuske, pokreta, partija i sindikata koji su se priključili borbenoj Francuskoj i jedinom vođi koga je ona priznavala: generalu De Golu.
U Londonu, gdje sam se u martu 1941. godine pridružio generalu De Golu, čuo sam da je Nacionalno vijeće Pokreta otpora izradilo program – prihvaćen 15. marta 1944. godine – kojim je oslobođenoj Francuskoj predložilo skup načela i vrijednosti na kojima bi počivala moderna demokratija naše zemlje.
Ta načela i te vrijednosti danas su nam potrebniji nego ikada. Dužnost je svih nas da bdijemo nad našim društvom kako bi ono ostalo društvo na koje ćemo biti ponosni. Ne ovo društvo ljudi bez ličnih dokumenata, društvo progona, društvo etiketiranja imigranata. Ne ovo društvo gdje dovodimo u pitanje pravo na penziju i tekovine socijalnog osiguranja. Ne društvo u kojem su mediji u rukama bogatih. Ne društvo svega što bismo odbili da smo stvarni nasljednici Nacionalnog savjeta Pokreta otpora.
Od 1945. godine, poslije žestoke drame, snage Savjeta posvetile su se ambicioznom poduhvatu preporoda. Prisjetimo se, tada je ustanovljeno socijalno osiguranje kakvo je Pokret otpora želio, kao što je bilo zacrtano njegovim programom: »potpuni plan socijalnog osiguranja koji će svim građanima osigurati sredstva za život u svim slučajevima kada sami nijesu u mogućnosti pribaviti ih svojim radom«; »penzija koja ostarjelim radnicima omogućava da dostojanstveno prožive svoje preostale dane«. Izvori energije, struja i gas, rudnici i velike banke su nacionalizovani. To program takođe potvrđuje: »povratak naciji velikih monopolizovanih sredstava za proizvodnju koja su plod zajedničkog rada, izvora energije, ruda, osiguravajućih društava i velikih banaka«; »uspostavljanje istinske ekonomske i socijalne demokratije koja podrazumjeva oduzimanje ekonomske vlasti velikim ekonomskim i finansijskim feudalnim sustavima«.
Opšti interes mora imati prednost nad ličnim interesom, pravedna raspodjela bogatstava stvorenih radom mora biti bitnija od moći novca. Pokret otpora predlaže »racionalnu organizaciju privrede koja jamči podređivanje ličnih interesa opštim i koja će biti oslobođena strukovne diktature ustanovljene po ugledu na fašističke države«, a privremena vlada Republike na sebe preuzima njezino ostvarenje.
Istinskoj demokratiji potrebna je nezavisna štampa; Pokret otpora je to znao i zahtijevao, braneći »slobodu štampe, njenu čast i nezavisnost u odnosu na državu, moć novca i strane uticaje«. No, baš se to danas nalazi u opasnosti.
Pokret otpora se zalagao za »realnu mogućnost da sva francuska djeca imaju pravo na najbolje moguće obrazovanje«, bez diskriminacije. Pa ipak, reforme predložene 2008. godine u suprotnosti su s tim projektom. Mladi nastavnici, čiju borbu podupirem, odbili su ih primjeniti te su im za kaznu smanjene plate. Oni su se pobunili, odbili »poslušnost«, procjenili da su te reforme pretjerano udaljene od ideala republikanske škole, pretjerano u službi društva kojim upravlja novac i društva nesposobnog za kreativno i kritičko mišljenje.
Danas su osporeni svi temelji socijalnih tekovina Pokreta otpora.
(nastaviće se)
http://fenomeni.me/pobunite-se/
