Uživajući u čarima rock and rolla kao načina života, pogleda na svet, beskrajno emotivne muzike i čudesnog obličja duhovnosti, životni put stranca, usamljenog marginalca, pisca i sanjara na javi odveo me je, između ostalog, do Poslednjeg plesa sa Meri Džejn, još jedne razarajuće emotivne pesme kantautora Toma Pettyja (1950. – 2017.), američkog muzičara, gitariste i pevača sjanog benda The Heartbreakers (simboličnog srcelomačkog naziva).
Ovog puta bila je to bolno senzibilna, gitarski bluzirana tema o izvesnoj Meri Džejn (devojci iz Indijane, ujedno i prvobitnom nazivu pesme koja je tokom stvaranja imala mnoštvo verzija), pesma od koje me i dan danas podilazi jeza, vibrira svaki moj hipersenzibilni rock and roll nerv nadahnut Pettyjevim dylanovskim glasom i usnom harmonikom i zvukom gitare kojem retko ima ravnog… negde na tragu lynyrdskynyrdovske prejake doze sete, južnjačke tuge koja trajno veže srce ili pak ranog, neilyoungovskog bolećivog glasa i zvuka koji se prostire između krajnosti šapata i grmljavine.
U kombinaciji sa morbidnošću propratnog spota (unutar kojeg lik Mary Jane tumači niko drugi do tih godina neodoljivo lepa i zavodljiva glumica Kim Basinger) dobija se savršeno dirljiva, muzikom i lirikom opisana ljubavna tragedija (ona je u mrtvačnici, on je odnosi kući, doteruje, pleše sa njom poslednji ples i odnosi je put okeana… dok ona tone, on odlazi, vraća se životu slomljena srca…), neka vrsta bluziranog opraštanja sa voljenom… onaj tompettyjevski zvučni udar koji tako neverovatno seća na maestralna izdanja legendarnog Neila Younga u najboljim južnjačkim rock and roll danima… Razrada teme (unutar koje pratimo upoznavanje muzičara na turneji sa devojkom iz provincije, njihovu strasnu vezanost, rastanak, ponovni susret i na kraju bolnu spoznaju o smrti devojke), napetost atmosfere koja se konstantno podiže režućim zvukom gitare, bobdylanovsko sugestivnim, jetkim glasom punim pritajene jeze, usnom harmonikom i gitarskim preplitanjem tandema Petty-Campbell (poput onog unutar benda Crazy Horse, Young-Whitten gitarskog tandema u recimo Down By The River ili Cowgirl In The Sand) dovode do kulminacije teme na graničnim područjima izmešanih, prejakih emocija tuge i euforičnosti… Glas je neopisivo sugestivan, neka vrsta talasa koji nadire u naletima zvučnih udara, surfajući na strastvenoj melodiji i ekstatično kulminirajući nakon svakog refrena…
Odrasla
je u gradu u Indiani
She grew up in an Indiana town
Imala
je zgodnu mamu koja nikad nije bila u blizini
Had a good
lookin’ mama who never was around
Ali narasla je visoka i
narasla je kako treba
But she grew up tall and she grew up
right
S njima Indiana momci u Indiana noći
With
them Indiana boys on an Indiana night
Pa,
doselila se ovamo s osamnaest godina
Well, she moved down here
at the age of eighteen
Oduševila je dečke, bilo je više
nego što su vidjeli
She blew the boys away, it was more than
they’d seen
Upoznali su me i oboje smo se počeli zezati
I was introduced and we both started groovin’
Rekla
je, “Cijenim te, dušo, ali moram nastaviti dalje, nastaviti
dalje”
She said, “I dig you, baby, but I got to keep
movin’ on, keep movin’ on”
Posljednji
ples s Mary Jane
Last dance with Mary Jane
Još
jednom da ubijem bol
One more time to kill the pain
Osjećam
kako se ljeto prikrada i opet sam umoran od ovog grada
I feel
summer creepin’ in and I’m tired of this town again
Pa,
ne znam, ali rečeno mi je
Well, I don’t know but I’ve been
told
Nikad ne usporavaš, nikad ne stariš
You
never slow down, you never grow old
Umoran sam od
zajebavanja, umoran od propadanja
I’m tired of screwing up,
tired of goin’ down
Umoran sam od sebe, umoran od ovog
grada
Tired of myself, tired of this town
Oh, moj,
moj, oh, dovraga da
Oh, my, my, oh, hell yes
Dušo,
obuci tu haljinu za zabavu
Honey, put on that party dress
Časti me pićem, otpjevaj mi pjesmu
Buy me a
drink, sing me a song
Uzmi me dok dođem jer ne mogu dugo
ostati
Take me as I come ’cause I can’t stay long
Posljednji
ples s Mary Jane
Last dance with Mary Jane
Još
jednom da ubijem bol
One more time to kill the pain
Osjećam
kako se ljeto prikrada i opet sam umoran od ovog grada
I feel
summer creepin’ in and I’m tired of this town again
Na
tržnici su golubovi
There’s pigeons down on Market Square
Ona stoji u donjem rublju
She’s standin’ in her
underwear
Gledam dolje iz hotelske sobe
Lookin’
down from a hotel room
Uskoro će pasti noć
The
nightfall will be comin’ soon
Oh, moj, moj, oh, dovraga
da
Oh, my, my, oh, hell yes
Moraš obući tu
haljinu za zabavu
You’ve got to put on that party dress
Bilo
je prehladno za plakanje kad sam se probudila sama
It was too
cold to cry when I woke up alone
Pogodio sam zadnji broj,
otišao sam do ceste
I hit the last number, I walked to the road
Posljednji
ples s Mary Jane
Last dance with Mary Jane
Još
jednom da ubijem bol
One more time to kill the pain
Osjećam
kako se ljeto prikrada i opet sam umoran od ovog grada
I feel
summer creepin’ in and I’m tired of this town again
U stihu još uvek postoji priča o devojci iz Indiane u noći Indiane, samo što se tiče refrena, imao je hrabrosti dati mu dublje značenje. Moje mišljenje o tome je da pesma može značiti šta god želite. Mnogi ljudi misle da je to referenca na drogu, a ako je to ono što želite misliti, vrlo je moguće da bi moglo biti, ali to bi moglo biti i samo opraštajna ljubavna pesma, reči su gitariste Srcelomaca Mikea Campbella o značenju Pettyjeve pesme.
Ni Tom Petty nikada nije rekao o čemu zapravo govori pesma o devojci iz Indijane, ali postoje dve uobičajene interpretacije. Moglo bi biti reči o Pettyjevom razvodu od supruge Jane, koji se dogodio godinu dana pre nego što je pesma snimljena (urađena namenski za Greatest hits album Heartbreakersa 1993.). Druga mogućnost je da je reč o marihuani (Pettyjeva heroinska zavisnost nakon razvoda od prve supruge svakako ide u prilog takvom tumačenju pesme), jer je Mary Jane žargon za travu, a tekst se odnosi na ubijanje boli, po čemu je droga poznata.
Ne ulazeći dubinski u sam motiv, analizu lirike ove vanvremenske pesme (već se samo srcem prepuštajući prejakom emotivnom naboju muzike čija se snaga rečima neda izraziti… možda samo donekle naznačiti, naslutiti), sve što zaista mogu reći, pre svega srcem i ljubavlju prema rock and rollu kao jednom od najmoćnijih izražajnih sredstava krhke ljudske duše (koji me je fascinirao i inicirao u rano, mladalačko doba traženja i samopreispitivanja) jeste jedna divna impresija – bilo da je pitanju kreacija nastala snagom emotivnog bola, rastanka od voljene ili je pak u pitanju slikanje muzikom i rečima lekovitog, emotivno blagotvornog dejstva marihuane Mary Jane’s laste dance ostaje jednim od najlepših muzičkih izraza stanja srca i duše kada se dobar čovek oseća loše… Režući, klizeći zvuk gitarskog rollanja i usne harmonike koja ugođajem ljudske topline otapa led gubitka, trenutnog potonuća čoveka, ostaje poniranje snagom melodije i glasa koji dira dušu u samu bit lepote sveta koji nikad ne posustaje i izdiže se snagom emocije iz ponora tame…
Poslednji ples sa Meri Džejn ostaje biserom koji obasjava put onima koji slikaju život jarkim tonovima rock and rolla ili pak pastelnim bojama hipersenzibilnog, krvarećeg srca koje ume da prašta i u svakoj tragici vidi novu iskru svetlosti, neprolazne ljubavi. Gitara, glas i usna harmonika Toma Pettyja nešto su što nikad ne zaboravljate, magična privlačnost koja kad vas jednom dodirne nikad ne popušta. Naprotiv, trajno vas veže…
By Dragan Uzelac, 30. mart 2023.
